vrijdag 23 februari 2024

Waar is mijn concentratie?

Sinds de opkomst van de smartphone en sociale media komt er veel meer op de mensen af en concentratie kan dan ver te zoeken zijn. Vooral tegenwoordig met de blootstelling aan de vele prikkels die de mobiele telefoon veroorzaakt, heeft menigeen moeite met concentreren. De telefoon wegleggen kan al voor groot effect zorgen al geldt dat niet voor iedereen. Daarom dat we vijf tips hebben verzameld om diegenen die de concentratie weleens verliezen een steun in de rug te geven.

Gezond voedingspatroon
Tijdens tentamens kiezen studenten al snel voor een gemakkelijke maaltijd omdat de meeste tijd uitgaat naar het studeren. Deze maaltijden kunnen voor een snelle energiepiek zorgen door de toegevoegde suikers die erin zitten, maar dit zorgt er ook voor dat de bloedsuikerspiegel net zo snel weer omlaag gaat. Als gevolg dus een dip in het energieniveau. Tijdbesparend is het meestal wel, maar het valt te betwisten of het voedzaam is. Gezonde maaltijden door de dag heen zorgen voor energie en concentratieproblemen kunnen ontstaan doordat men te weinig energie heeft. 

Drie gebalanceerde maaltijden over de dag heen zijn belangrijk voor het energiegehalte van het lichaam. De dag beginnen met een goed ontbijt kan voor een goed verloop van de dag zorgen. Graanproducten zoals muesli, havermout of volkorenbrood zijn langzame koolhydraten die geleidelijk glucose afgeven aan het bloed. In combinatie met het dagelijks consumeren van vers fruit ontstaat een verzadigd gevoel tot aan de volgende maaltijd.

Voor de maaltijden op de latere tijdstippen zijn peulvruchten en gezonde vetten essentieel voor het bijdragen aan een optimale energiehuishouding. Denk hierbij aan een goede afwisseling tussen vlees en vis of pasta, rijst en aardappelen met groentes. Tijdens deze maaltijden en tussendoor moet altijd voldoende gedronken worden. De norm ligt tussen de 1.5L en 2L water op een dag. Ook dit telt mee voor een goede concentratie. 

Genoeg rust
Het is algemeen bekend dat slaaptekort slecht is. Het kan namelijk verschillende gevolgen hebben voor het lichaam: het verhoogt de kans op hart- en vaatziekten, overgewicht en tevens kan het zorgen voor een verminderde concentratie. Op de lange termijn kan het zelfs gevolgen hebben voor de hersenen. Een slechte nacht gaat namelijk ten koste van het geheugen, focus en concentratie. Langdurige slaapproblemen kunnen er zelfs voor zorgen dat het brein sneller krimpt. Slaap zorgt ervoor dat het lichaam zich kan herstellen, waaronder dus ook de hersenen. Concentratie vergt veel inspanning van het brein, en net al bij het sporten is rust belangrijk om de spieren het werk weer te laten doen. Concentratie is dus net als een spier, ontspanning zorgt er dus voor dat de concentratievermogen weer wordt vergroot. 

Beweeg voldoende
Lichaamsbeweging heeft een zeer positief effect op het lichaam. Uit onderzoek van Philip Tomporowski (2008) is gebleken dat kinderen die meer bewegen, zich ook beter kunnen concentreren op school. Een verklaring hiervoor is dat lichaamsbeweging van positieve invloed kan zijn op de cognitieve functies. Deze maken het mogelijk om doelgericht bezig te zijn wat dus weer externe prikkels onderdrukt. Fysieke activiteit stimuleert ook de neuroplasticiteit (flexibiliteit van zenuwen om zich aan te passen). Dit vergroot de mogelijkheid om met ander gedrag op nieuwe eisen te reageren, ofwel dat je je beter kunt focussen.

Digitale detox
Een digitale detox is een uitstekende mogelijkheid om te ontsnappen aan de dagelijkse sleur van de smartphones. Smartphones beïnvloeden langzaam maar zeker het dagelijkse leven. Adolescenten (10-22) kunnen zelfs vaker last hebben van FoMO (Fear of Missing Out) wanneer ze geen gebruik kunnen maken van sociale media. Uit onderzoek van het CBS (2015) wordt geconcludeerd dat 47% van de jongeren toegeeft dat sociale media een negatieve invloed heeft op één of meerdere delen van hun leven. Ze presteren bijvoorbeeld slechter op school doordat ze zich minder goed kunnen concentreren of slapen ze slechter. Het is van belang om de balans te vinden in het gebruik van de smartphone. Een digitale detox kan hierbij helpen. Het kan een waardig hulpmiddel zijn om de creativiteit te verhogen en de concentratie te verbeteren. Door de smartphone weg te leggen worden afleidingen verwijderd en kan er geconcentreerd worden op de taken die gedaan moeten worden. De smartphone heeft veel invloed op ons dagelijks leven, het kan dus handig zijn om de telefoon wat vaker weg te leggen.

Ga de natuur in
De hersenen hebben meer zuurstof nodig dan elk ander orgaan in het lichaam, daarom dat het belangrijk is om vaker dan eens de natuur in de gaan. De hersenen verbruiken namelijk 20%  van al het zuurstof dat zich in het lichaam bevindt en verbruiken daarbij ook 30% van al het energie waarover het lichaam beschikt (Over het brein, n.d.). Een wandeling in de natuur kan dus van grote meerwaarde zijn wanneer de concentratie begint weg te ebben. Wanneer de gelegenheid er niet is om de natuur in te gaan, kan het ook helpen om de luisteren naar natuurgeluiden. Uit een onderzoek uit 2018 (Van Hedger, et al.,) is gebleken dat zelfs geluiden uit de natuur de concentratie bevorderen wanneer men hieraan wordt blootgesteld! Maak dus vooral gebruik van de natuur, al is het in sommige gevallen alleen maar door een koptelefoon op te zetten.

Afleidingen zijn er altijd en de verleiding om aandacht te schenken aan deze afleidingen is meestal groter dan het verlangen om ons te concentreren op hetgeen waarmee we op dat moment mee bezig zijn. Daarom dat het handig kan zijn om deze tips toe te passen wanneer je in een concentratiedip zit, of gewoon om je leven op een positieve manier te bevorderen. Gezonder leven is namelijk altijd een voordeel!

Bibliografie
CBS. (2015, november 20). Een op de zes jongeren zegt verslaafd te zijn aan sociale media. Opgehaald van Centraal Bureau voor de Statistiek: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2015/47/een-op-de-zes-jongeren-zegt-verslaafd-te-zijn-aan-sociale-media#:~:text=Invloed%20op%20concentratievermogen%2C%20nachtrust%20en,presteren%20ze%20slechter%20op%20school.
Hamouda, S. (2020). Merendeel jongvolwassenen vindt schermgebruik te veel. Netwerk Mediawijsheid.
Philip D Tomporowski, C. L. (2008, juni 1). Exercise and Children's Intelligence, Cognition, and Academic Achievement. Opgehaald van National Library of Medicine: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2748863/#Over het brein. (n.d.). Opgehaald van Nederlands Herseninstituut: https://herseninstituut.nl/over-het-brein/#facts
Van Hedger, S., Nusbaum, H. C., Clohisy, L., Jaeggi, S. M., Buschkuehl, M., & Berman, M. G. (2018). Of cricket chirps and car horns: The effect of nature sounds on cognitive performance. Psychonomic Bulletin & Review